Với những công trình tâm linh, nghệ nhân thường sử dụng cổng đá tứ trụ hay còn gọi là cổng tam quan đá. Còn có các dòng cổng có hai chân cột đá đơn giản hơn (có thể có mái che hoặc không) được dùng để khiến cho cổng nhà riêng.
Các mẫu cổng đá đẹp thường được khiến cho từ các cái đá nguyên khối khác nhau như granite, đá nhân tạo, đá xanh, vàng đá hoặc đá trắng. Mỗi loại đá lại với các đặc tính và ưu nhược điểm khác nhau. Vì vậy, tùy theo mục đích sử dụng, công trình, nhu cầu mà những bạn có thể lựa mua cổng đá nguyên khối cũng như chất liệu cổng, kết hợp với cuốn thư đá cho phù hợp.
Hiện nay, những họa tiết trên đồ mỹ nghệ bằng đá cũng vô cùng đa dạng. Với những công trình tâm linh như mẫu cổng nhà thờ họ, đình chùa,… thì người ta thường chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc là chạm cảnh. Còn những công trình biệt thự, nhà ở riêng chỉ phải chạm khắc cảnh tùng trúc cúc mai đơn thuần chứ ko nên chạm rồng phượng.
Tam quan là từ Hán Việt, mang nghĩa là ba lối đi. Cổng tam quan là mẫu cổng với 1 cổng to ở giữa và hai cổng nhỏ tạo lối đi ở hai bên. Kiến trúc cổng đá này với thể nhìn thấy ở rộng rãi nước phương Đông, bao gồm cả Việt Nam.
Theo văn hóa phong kiến thời xưa, cổng to chỉ dành cho các người quyền cao chức trọng, hoặc mở trong những dịp lễ quan trọng. Thông thường, người ta chỉ đi bằng hai cổng nhỏ.
Các biên chép đã ghi nhận sự xuất hiện của cổng tam quan từ thời Lý Trần trong những đền miếu chùa chiền. Trong suốt chiều dài lịch sử, cổng tam quan là thành phần không thể thiếu đối mang kiến trúc Việt Nam.
Trụ biểu là 1 biến thể của cổng tam quan, được kiểu dáng theo kiểu bốn cột ko mái che, và tạo thành ba lối đi. Hình dạng rộng rãi của trụ biểu là hai trụ ở giữa cao hơn so với trụ ở hai bên.
Trụ biểu là lối kiến trúc thường thấy ở những lối ra vào sân đình thượng cổ tại Huế. Chất liệu chính là đá, cùng sở hữu hình dáng cao vút của trụ biểu sở hữu là biểu tượng cho sự vững chắc, bền bỉ, bảo vệ cho vùng đất.
Phần trên của trụ mang hình nhọn, thường được trang hoàng bằng hình hoa sen, đèn lồng hoặc cổ lâu. Phần cột đá ở dưới với hình chữ nhật trụ, được chạm khắc các câu đối bằng tiếng Hán phồn thể. Người ta thường viết các câu mang nội dung nguyện cầu sự may mắn, hoặc viết về chiến công của làng dưới.
Các cổng làng xưa đều xây theo lối trụ biểu, là kiến trúc cao nhất làng, có thể nhìn thấy từ xa. Một số làng xây đình làng hơi nhỏ nhưng trụ biểu vẫn được đầu tư trông nom để biểu đạt tinh thần của dân làng và sự tôn nghiêm của làng.
#đá_mỹ_nghệ_dps, #cổng_đá, #cổng_đá_tự_nhiên, #mẫu_cổng_đá_đẹp, #cổng_bằng_đá